Home Kruisband gescheurd, wat nu?

Kruisband gescheurd, wat nu?

Wat kan je verwachten wanneer je een voorste kruisband letsel hebt opgelopen? Op deze pagina ontvang je meer kennis over het herstel van je voorste kruisband.

Inzicht in je blessure

Inzicht in je blessure is erg belangrijk voor je eigen revalidatie en het kunnen terugkeren op je oude (sport)niveau. Het is fijn om te weten wat je kan verwachten nadat je een voorste kruisband letsel hebt opgelopen.

Door de vragen en berichten die ik dagelijks ontvang merk ik dat veel mensen niet goed weten wat de blessure inhoud, wat best begrijpelijk is, en de voorste kruisband blessure onderschatten. In de afgelopen jaren heb ik diverse gesprekken gevoerd met orthopeden en fysiotherapeuten om er achter te komen hoe de patiënt met een voorste kruisband blessure een zo goed mogelijk traject kan opzetten en wat hierbij allemaal komt kijken.

Zware blessure

Een voorste kruisband letsel is een zware blessure. Een gescheurde voorste kruisband is één van de ergste knieblessures die je kan oplopen, maar herstel is gelukkig mogelijk.

Het is meer dan je laten opereren en je oefeningen doen bij de fysiotherapeut. Het is echt een zeer intensief traject, voor een periode van ongeveer 9 tot 15 maanden, waarin er veel gevraagd wordt van jou als patiënt en waar veel keuzes gemaakt moeten gaan worden.

Meer over de voorste kruisband

Het behandelen van een voorste kruisband blessure dient altijd geïndividualiseerd te worden.

Er bestaat geen universele behandeling die geschikt is voor voor iedere patient of knie en daarom is het onmogelijk om de ene knie (en dus mens met gescheurde kruisband) met de andere te vergelijken!

Eerste periode

Net na het ongeval zal je met name last hebben van pijn en zwelling. Een periode van koelen/ijs, pijnstillers en krukken helpen je door deze eerste periode heen. In deze fase ben je vaak op zoek naar meer informatie en zal het lastig voor je zijn om goed te kunnen bewegen. Je bent afhankelijk van anderen aangezien fietsen en autorijden lastig gaan, je hebt last van je knie, niet al je broeken zitten comfortabel en je handen gaan pijn doen door het lopen met je krukken.

Handige producten voor deze fase

Accepteren

Op het moment dat je te horen krijgt dat je een gescheurde voorste kruisband hebt, zal je dit eerst moeten gaan accepteren. Daarna is het belangrijk dat je een realistisch persoonlijk herstel plan gaat maken met daarin jouw persoonlijke doel. Accepteren is een lastige fase evenals het maken van een plan. Direct kom je al in de situatie terecht waarin je keuzes moet gaan maken.

De blessure

Herstel

Direct na het oplopen van het letsel, soms nog voor de diagnose, begint het herstel al. Zowel het mentale, fysieke en het onderzoekende deel is begonnen.

Mentaal kan het lastig zijn om het te accepteren dat je (nog) niet weet wat je precies voor knieblessure hebt. Ook als je de diagnose hebt ontvangen kan het moeilijk zijn te accepteren dat je dit seizoen niet meer kan sporten.

Fysiek zal je al snel aan de bak moeten gaan, de pre-operatieve fase is belangrijk ter voorbereiding van je operatie. Enerzijds heeft je knie behoefte aan rust, maar ook weer niet te veel. Je wil dat je spieren zo min mogelijk achteruit gaan. Hoe sterker je spieren zijn voor de operatie, hoe sterker deze na de operatie zullen zijn waardoor je na de operatie ook een goede start maakt met het herstel. “better in is better out”

Wat kan je doen in deze fase

Leg je been omhoog.

Je knie is dik en dit is in principe een normaal proces na het ontstaan van schade in je knie, maar je wil dit ook weer zo snel mogelijk normaliseren. Het beste is om je been omhoog te leggen waarbij je enkel hoger ligt dan je knie. Let op: leg géén kussen onder je knie. (Met een kussen onder je knie verlies je in rap tempo de strekking van je knie).

Loop normaal. Desnoods met krukken.

Probeer je knie zo normaal mogelijk te belasten bij het lopen. Lukt dit niet, gebruik dan (twee) krukken om je knie te ontlasten.

Als je de eerste acute fase van je herstel hebt gehad en je knie weer is ‘afgekoeld’ dan mag je het gebruik van je krukken gaan afbouwen en starten met een krachtprogramma wat je samen met je fysiotherapeut hebt opgesteld.

Wie mag jou gaan helpen met het herstel

Eén van de allerbelangrijkste keuzes: wie mag jou gaan helpen met het herstel, operatie en revalidatie.

Juist! Jijzelf bent de regisseur van je eigen herstel dus jij mag dit bepalen!

Ga zelf op zoek naar specialisten die goed bij je passen, die je goed kunnen informeren, die jij vertrouwt en waarmee jij een klik hebt. Door een optimale betrokkenheid, samenwerking en motivatie ben je zelf helemaal op de hoogte van het plan dat bij je past en word je zelf de specialist in je eigen herstel. Een huisarts, sportvereniging, zorgverzekeraar, familie, vrienden of zaakwaarnemer zullen allemaal goede tips hebben maar uiteindelijk is het jouw revalidatie.

Goed voorbereid zijn voor je herstel?

Tijdens je revalidatie zijn er diverse spullen die het je makkelijker kunnen maken tijdens je herstel. Ook kunnen deze spullen je herstel bevorderen en leuker maken.

Revalideren als een pro

Gescheurde kruisband opereren of niet?

Wanneer je de diagnose hebt ontvangen en je hebt te horen gekregen dat je voorste kruisband is (af)gescheurd dan heb je twee opties: Wel of niet opereren. Ook wel operatieve of conservatieve behandeling genoemd. Samen me je orthopedisch chirurg en je fysio, bespreek je welke behandeling voor jou de beste optie is. Hiervoor bestaan ook keuzehulpen om je te helpen beslissen.

Belangrijk: uiteindelijk maak jij zelf de keuze!

Conservatieve behandeling

Niet alle voorste kruisbandletsels hoeven geopereerd te worden. Bij veel mensen (ongeveer de helft) is deze conservatieve behandeling voldoende om zonder al te veel klachten de knie te kunnen gebruiken. Door fysiotherapie gericht op stabiliteit, kracht en coördinatie kan je de knie stabiel krijgen.

Operatieve behandeling

Het doel van een operatie is het stabiliseren van de knie. Doordat je niet meer door de knie heen gaat, wordt de kans op nieuw letsel van kraakbeen of de meniscus kleiner. Indien je kiest voor een operatie besef je dan goed dat daar een intensieve revalidatie van negen tot vijftien maanden aan vast zit. In deze periode zul je minimaal twee keer per week naar je fysio gaan en ben je dagelijks bezig met het trainen van je knie. Dit vraagt dus om een andere lifestyle met veel commitment en doorzettingsvermogen om je revalidatie goed te volbrengen. Als je weet dat je dit niet kan, bijvoorbeeld door werk of studie, dan is opereren mogelijk niet de beste optie.

De keuze voor wel of geen operatie hangt ook sterk af van je hulpvraag en de mate van instabiliteit die je ervaart in je dagelijkse activiteiten.

Bij sporten waarbij je veel moeten wenden, keren, springen en landen zoals bij: voetbal, rugby, hockey, handbal, volleybal, basketbal etc. wordt meestal geadviseerd om te opereren.

Bij sporten waarbij je weinig draaibewegingen hoeft te maken, zoals hardlopen en fietsen, kunnen ook prima een conservatief traject volgen.

50% / 50%

Het Erasmus MC heeft een onderzoek gepubliceerd over het onderwerp: Moet je patiënten met een gescheurde voorste kruisband direct opereren? Of is het beter ze stap voor stap te laten genezen met rust en fysiotherapie? Lees hier meer over het onderzoek.

Dankzij hun gerandomiseerde, dubbelblinde studie COMPARE, is er meer antwoord gekomen op de vraag: Opereren of fysiotherapie? Uitkomst: de helft van de patiënten komt weer goed op de been zonder operatie, de helft moest gaandeweg het genezingsproces worden geopereerd.

Functionele instabiliteit

De meeste operateurs geven aan: De belangrijkste reden om een voorste kruisband letsel operatief te behandelen is functionele instabiliteit bij de activiteiten van het dagelijkse leven. Heb je de vkb afgescheurd en is de functionele instabiliteit prima in orde en op te vangen door een conservatief traject dan kan dit een goede keuze voor je zijn.

Keuze hulpen

De operatie

Juiste conditie knie

Wanneer je kiest voor een operatie is het belangrijk dat de knie in de juiste conditie is. De meeste operaties vinden tussen week 4 en 8 na de blessure plaats. Dan is de knie rustig, is het vocht uit de knie en is deze opgetraind.

Ik zie vaak vragen/berichten voorbij komen dat de patiënt snel (zo snel mogelijk) geopereerd wil worden om zo snel mogelijk weer te kunnen sporten op het huidige niveau. Is dit wel de juiste motivatie van een voorste kruisband operatie?
Persoonlijk heb ik de mening (nadat ik zelf 3x mijn voorste kruisband heb afgescheurd) dat je niet je knie revalideert maar je carrière. Hierdoor maakt een paar weken ‘langer’ niet uit. Het gaat er om hoe je terug komt en niet wanneer je terug komt.

Juiste voorwaarden

Voorwaarden voor een operatie aan je kruisband

Wanneer je dus hebt besloten om je te laten opereren is het belangrijk dat je knie aan een aantal voorwaarden voldoet om de kans op artrofibrose (littekenweefsel) in de knie te verkleinen na de operatie. Voorwaarden zijn:

zo min mogelijk zwelling (hydrops) in de knie
goede strekking (0 graden)
mobiliteit van de knieschijf (patella) gelijk aan de andere zijde
controle over het aanspannen van je bovenbeenspieren (quadriceps)
voldoende kracht van de quadriceps
goed actief looppatroon

Oude sportniveau

Na de operatie is bij het overgrote deel van de patiënten de instabiliteit verdwenen. Een groot deel van de patiënten haalt ook weer het oude sportniveau. Er is echter een deel van de patiënten waarbij het niet lukt om dit oude niveau te halen. De kans dat je jouw oude sportniveau haalt, hangt ook erg af van jouw inzet tijdens het revalidatietraject.

Cijfers om bewustwording te creëren

Weet jij dat niet iedereen na een voorste kruisband reconstructie terugkomt op zijn huidig sportniveau? Onderzoek bij sporters laat zien dat een derde van hen niet terugkeert op het oorspronkelijke sport-niveau binnen 2 jaar. Na 3 jaar, of na een nog langere periode, loopt dit zelfs op tot 50%, omdat veel sporters alsnog besluiten op een lager niveau te gaan sporten. Ongeveer 50% van deze sporters noemt daarbij de VKB-reconstructie als primaire reden voor hun lagere sportniveau.

En weet jij dat 20% – 30% nogmaals een voorste kruisband blessure oploopt?

Cijfers & Feiten

Ga voor kwaliteit en niet voor 'tijd'

Een voorste kruisband operatie is een serieuze ingreep. Door wie wil je dit laten doen? Waarom zou je naar het dichtstbijzijnde ziekenhuis gaan? Ken jij (verhalen over) de operateur? Welk aantal kruisband operaties doet hij/zij jaarlijks?

Wat vind jij belangrijk? Jij mag zelf bepalen waar en door wie jij de operatie wil laten uitvoeren. Daarom is het belangrijk om zelf te onderzoeken wie voor jou een goede operateur is en wie jij bij jou vindt passen.

In Nederland zijn er veel orthopeden die een klein aantal voorste kruisband operaties per jaar uitvoeren naast hun andere operaties. Gelukkig zijn er ook kniespecialisten die wekelijks veel voorste kruisband reconstructies en revisies (en ander band/knie letsel) doen en hier meerdere technieken voor beheersen. Op FCKruisband.nl staan orthopeden die hoog scoren op diverse criteria.

Operatie technieken

De voorste kruisband wordt vervangen met behulp van verschillende technieken. Dit kan met lichaamseigen weefsel zoals je hamstring, kniepees (patella) of quadricepspees. Ook wordt donor materiaal of hechten in sommige gevallen toegepast. Op de gedeelde eerste plaats staan de eigen kniepees en de hamstrings. De resultaten van de behandeling met deze structuren doen niet voor elkaar onder.

Meer over operatie technieken

Gameready of Compex huren

Tijdens je revalidatie zijn er diverse spullen die het je makkelijker kunnen maken tijdens je herstel. Ook kunnen deze spullen je herstel bevorderen en leuker maken.

Revalideren als een pro

Voorste kruisband gescheurd?
Ter informatie

Meer feiten, cijfers & statistieken over de voorste kruisband blessure vind je op deze pagina.

1 op 3000

Een voorste kruisband ruptuur komt voor bij 1 op de 3000 mensen.

70%

Ongeveer 70% van alle kruisband letsels ontstaan op een moment dat er geen lichamelijk contact is.

45 ms

De voorste kruisband scheurt in 45 milliseconden. De gevolgen van dit trauma van de knie zijn groot.

X-stand

Het onderbeen draait in de meeste gevallen naar buiten i.c.m. een zogenaamde X-stand van de knie.

De revalidatie

Zwaar en intensief traject van zo'n 9 tot 15 maanden

Zoals al eerder beschreven is de voorste kruisband revalidatie een zwaar en intensief traject wat ongeveer 9 tot 15 maanden zal gaan duren. Hiervoor is het belangrijk dat je een optimale omgeving/leefstijl gaat creëren omdat dit niet iets is wat je even naast je dagelijkse activiteiten kan doen. Je zal een goede discipline en motivatie moeten hebben. Daarnaast is doorzettingsvermogen erg belangrijk aangezien in het traject diverse fases komen met successen en tegenslagen.

Na je operatie krijg je in het ziekenhuis of kliniek de eerste oefeningen. Lopen met krukken en de eerste instructie voor thuis worden met je doorgenomen door de fysiotherapeut in het ziekenhuis. Deze leefregels zijn belangrijk dus houd je zo goed mogelijk hieraan. Nadat je na je operatie thuis bent gekomen zal je twee of drie dagen daarna een afspraak hebben bij je fysio.

Het is fijn als je een goede klik hebt met je revalidatie specialist. Deze zie je ongeveer een jaar lang meerdere keren per week. Naast een goede klik is het nog beter als hij/zij je weet uit te dagen. Je zult een haat-liefde verhouding met je fysiotherapeut krijgen maar jullie hebben beide hetzelfde doel voor ogen.

Door variatie en creativiteit in het revalidatie traject aangeboden te krijgen is het makkelijker om jezelf te kunnen motiveren en uit te dagen. Het is belangrijk dat deze oefeningen bestaan uit zowel kracht- als coördinatieve oefeningen. Probeer daarom in de zoektocht naar een goede fysiotherapeut hier al achter te komen. Wanneer de fysiotherapeut veel specialisatie heeft in vkb revalidaties zal hij ook meerdere programma’s/oefeningen/variaties hebben die bij jou passen waar jij veel aan hebt.

Door iedere keer duidelijke en kleine haalbare plannen te maken zie je vooruitgang op korte termijn. Deze successen moeten dan ook even gevierd worden. Een plan kan zijn dat je over twee weken wil kunnen wandelen zonder krukken. Dit is motiverender en concreter dan ik wil zo snel mogelijk weer voetballen/handballen of hockeyen.

Naast motivatie, discipline en doorzettingsvermogen is geduld ook erg belangrijk. De revalidatie duurt lang en de vooruitgang gaat vaak langzamer dan jij zou willen, vooral in het eerste deel.

Eerste fase van de voorste kruisband revalidatie

Dit is vaak niet tijdsgebonden maar criteria gebonden. Dus wat kan je doen en dit bepaalt of je naar de volgende stap/fase kan.

De eerste fase duurt ongeveer één tot twee maanden. Je doet dan vooral oefeningen voor de beweeglijkheid van je knie en je leert jouw knie weer goed te stabiliseren tijdens het lopen en traplopen. Doelstellingen die hierbij horen:

> Verminderen van zwelling (hydrops)
> Strekken van de knie tot 0 graden (binnen 2-4 weken)
> Buigen van de knie tot 120 graden (binnen 6 weken)
> Gecontroleerd kunnen aanspannen van de bovenbeenspieren (quadriceps)
> Goed looppatroon; na 6 weken kan je bij een normaal herstel zonder krukken lopen

Om de quadriceps weer te activeren kan er gebruik gemaakt worden van elektrostimulatie. Dit kan ook een toegevoegde waarde hebben op sneller herstel van zwelling en pijn en een minder snelle afname van omvang van de bovenbeenspieren. Een Compex kan hier bij helpen.

Tweede fase van de voorste kruisband revalidatie

Ook dit is vaak niet tijdsgebonden maar criteria gebonden. Dus wat kan je doen en dit bepaalt of je naar de volgende stap/fase kan!

Het gevoel dat je echt weer een beetje kan gaan trainen gebeurt vanaf de zesde week na de operatie.
De tweede fase duurt ongeveer tot zes maanden. Doelstellingen die hierbij horen:

> Verbeteren van kracht
> Volledig herstel van de mobiliteit van de knie
> Verbeteren van je duurvermogen.

In deze fase werk je er keihard aan om de kracht in je bovenbeen weer terug te krijgen en liefst nog te verbeteren. Zowel je geopereerde been als je gezonde been (het kan natuurlijk niet de bedoeling zijn dat je ‘slechte’ been je goede been inhaalt).

Testen en meten

Tussentijds is het belangrijk dat je diverse metingen doet om te bepalen of je echt klaar bent voor een volgende fase.

Hierbij wordt er gekeken naar zowel de cijfers (hoever spring je, hoe sterk ben je) maar ook naar de uitvoering (kwaliteit van bewegen) van de testen (klapt je knie naar binnen, gaat je bekken scheef bij een landing). Hoptesten kunnen hierbij helpen.

Een isokinetische test, bijv. op de Biodex, kan een goed inzicht geven. Belangrijk dus om te weten waar je staat in je herstel en aan welke knoppen er nog gedraaid moet gaan worden om je doel te behalen!

Derde fase van de voorste kruisband revalidatie

Dit is waarschijnlijk de leukste fase. Het einde komt dichterbij. Uiteraard is ook dit niet tijdsgebonden maar criteria gebonden. Dus wat je kan doen bepaalt of je naar de volgende stap/fase kan.

De kracht die je in de tweede fase hebt opgebouwd ga je omzetten naar een functionele knie, eentje die jij onder alle omstandigheden weer kunt vertrouwen. Of je nu rent, sprint, springt of land, wend of keert, je knie moet het allemaal weer kunnen. Hierbij is een goede veldrevalidatie een pre! Zoveel mogelijk trainen op een ondergrond en situatie die je straks ook weer gaat krijgen als je je rentree gaat maken.

De laatste fase duurt ongeveer tot negen / tot twaalf maanden. Mocht het langer duren is dit niet altijd erg! Het is beter om goed terug te komen dan te snel terugkomen.
Doelstellingen die hierbij horen:

> Verder verbeteren van kracht tot minder dan 10% verschil met je gezonde been (limb symmetrie index van > 90%). Lees hiereen artikel hierover.
> Volledig herstel van coördinatie van heup, knie en enkel
> Perfect kunnen springen, landen, sprinten, wenden, keren

Revalideren in FC Kruisband kleding

Tijdens je revalidatie zijn er diverse spullen die het je makkelijker kunnen maken tijdens je herstel. Ook kunnen deze spullen je herstel bevorderen en leuker maken.

Revalideren als een pro

Succesvol zijn na een kruisbandblessure… Jij ook?!

Rentree

“Return to play” is een term die je vaak tegenkomt. Wanneer je weer mag spelen?
Deze beslissing hangt van diverse onderdelen af:
> Ben je fris in je hoofd?
> Is de knie goed getest/beoordeeld in diverse fases d.m.v. kracht- en sprong testen?
> Heb je isokinetische testen gehad en wat waren hierin je scores?
> Hoe is je kwaliteit van bewegen? etc.

En wanneer je Return to play bent is het wellicht verstandig om meer uren in het trainen van je knie stoppen dan je teamgenoten om het risico op een nieuwe kruisband ruptuur te verkleinen.

Isokinetisch testen

Je kruisband gescheurd, en nu?

De blessure

Wil je meer weten over de voorste kruisband blessure? Bekijk dan deze video’s over de kruisband blessure.FC Kruisband tv: De Blessure »

De operatie

Wil je meer weten over de voorste kruisband operatie? Bekijk dan de interessante en informatieve video’s over de operatie.FC Kruisband TV: De Operatie »