Home Kruisbandletsel bij jonge kinderen

Kruisbandletsel bij jonge kinderen

Kinderen met knieletsel

Kinderen met knieletsel ervaren vaak problemen omdat zij meestal heel actief zijn. Een acuut knieletsel wordt veroorzaakt door een contact trauma door bijvoorbeeld een val of verkeersongeval, of door een non-contact trauma bijvoorbeeld tijdens het sporten (distorsie, sportletsel).

knie kruisband gescheurd, voorste kruisband
sporter traint

Toename van het aantal traumatische knieletsels

Het grootste deel van de knieletsels vindt plaats bij sportactiviteiten. De grotere deelname aan sportactiviteiten door steeds jongere kinderen heeft geleid tot een toename van het aantal traumatische knieletsels in de afgelopen 10 jaar. Tot de leeftijd van 13 jaar komen knieletsels bij jongens en meisjes evenveel voor. Boven de 13 jaar komt het 2x vaker voor bij jongens dan bij meisjes.

Kruisbandletsel bij jonge kinderen zeldzaam

In totaal ontstaat < 5% van alle voorste kruisband (VKB) letsels bij kinderen en dus zijn vkb letsels relatief zeldzaam bij kinderen. De meeste kinderen met dit letsel zijn 9 jaar of ouder.
Er wordt in de behandeling van kruisbandletsels onderscheid gemaakt tussen: kinderen die niet meer groeien (gesloten groeischijven) en kinderen die nog in de groei zijn (open groeischijven). Dit kan op een röntgenfoto van de knie worden beoordeeld.

lopen met krukken

Skeletleeftijd en groeischijven

Rond de knie bevinden zich de twee belangrijkste groeischijven van het lichaam, verantwoordelijk voor het overgrote deel van de lengtegroei. De (sport)letsels in en rond het kniegebied is bij kinderen anders dan bij volwassenen doordat de groeischijven een zwakke schakel vormen in de bewegingsketen; zij bieden minder weerstand tegen inwerkend geweld dan het harde bot en de sterke ligamenten van de knie.

De groeischijven sluiten bij meisjes op de leeftijd van 14-16 jaar en bij jongens 16-18 jaar. De kalenderleeftijd komt niet altijd overeen met de skeletleeftijd (= potentiële restgroei van het kind). De skeletleeftijd wordt in Nederland bepaald door een röntgenfoto van de hand te maken. Beschadiging van deze groeischijven (door trauma of een operatie) kan dus grote consequenties hebben voor de lengtegroei met name bij een jonger kind.

Kinderen met open groeischijven (nog in de groei zijn) lopen het risico op een groeistoornis van het been bij een VKB operatie. Kinderen met gesloten groeischijven kunnen worden behandeld als volwassenen. Wel hebben zij meer kans op een nieuwe scheur van de VKB na een operatie vergeleken met volwassenen.

Voorste kruisbandletsel bij jonge kinderen

Er bestaan 2 soorten voorste kruisbandletsel bij jonge kinderen: eminentiafracturen (botbreuk bij aanhechting VKB op scheenbeen) en ligamentaire letsels (scheur van de VKB, partieel of compleet).

 

Eminentia fractuur:

Niet verplaatste botbreuken van de aanhechting van de VKB op het scheenbeen worden behandeld met 6 weken bovenbeengipskoker in strekstand van de knie. Een rontgenfoto of CT scan na aanleggen van het gips kan de mate van verplaatsing het beste afbeelden. Als de botbreuk niet goed staat, moet het met een operatie worden vastgezet. Darna volgt ook een gipsimmobilisatie van 6 weken. Verkeerd vastgroeien van deze breuk kan leiden tot strekbeperkingen en knie-instabiliteit.

 

Ligamentair VKB letsel:

Partiele VKB scheuren (< 50% scheur van de VKB) kunnen conservatief behandeld worden met een fysiotherapie oefenprogramma van 3-4 maanden. Scheuren > 50% geven slechtere uitkomsten en meer kans op volledige rupturen bij kinderen. De behandeling van volledig ligamentaire VKB rupturen is controversieel.

Er zijn twee mogelijkheden:

  1. Conservatief behandelen met fysiotherapie, pivoterend sportverbod (pivotsporten zijn sporten met veel draaibewegingen van de knie zoals voetbal, hockey, zaalsporten) en evt. brace. Na uitgegroeid te zijn kan een VKB reconstructie plaats vinden bij blijvende instabiliteit.
  2. VKB reconstructie bij open groeischijven.

De laatste jaren krijgt de groep van kinderen met open groeischijven meer aandacht. In de richtlijn Voorste Kruisbandletsel van de Nederlandse Orthopaedische Vereniging (NOV 2018) is voor het eerst advies gegeven over deze letsels bij kinderen. Ondanks de toenemende wetenschappelijke interesse in de afgelopen tien jaar is er nog steeds controverse over de beste behandeling van VKB letsels bij kinderen met open groeischijven.

Conservatieve behandeling.

Geen operatie maar een revalidatie met adequate fysiotherapie (evt. aangevuld met een kniebrace) kan een goede optie zijn. Dit duurt 3-4 maanden. Keerzijde van een conservatieve behandeling is de mogelijke noodzaak tot sportaanpassing. Tevens hebben diverse auteurs gerapporteerd dat een conservatieve behandeling van een VKB scheur van een kind met open groeischijven leidt tot meer secundaire meniscus- en kraakbeenletsels indien de kinderen weer gingen sporten.

Behandeling van voorste kruisbandletsel bij jonge kinderen met open groeischijven

De behandeling van kinderen met VKB letsel en open groeischijven vergt goede voorlichting over voor- en nadelen aan kind, ouders en sportbegeleiders.
De behandeldoelen zijn:

  1. Herstel van een stabiele, goed functionerende knie voor een gezonde actieve levensstijl gedurende de rest van zijn/haar leven.
  2. Vermindering van de impact van bestaand of risico op verdere schade aan meniscus en kraakbeen, artrose en de noodzaak tot operaties.
  3. Minimaliseren van risico op groeistoornissen en misvormingen van femur en tibia.

Operatieve behandeling

In het laatste IOC (International Olympic Committee) consensus worden de volgende indicaties gesteld voor een VKB operatie bij kinderen:

  1. Hechten van een begeleidend meniscusletsel of kraakbeen fixatie.
  2. Persisterende instabiliteit na adequate conservatieve behandeling.
  3. Onacceptabele restricties in (sport)activiteiten om “giving-way” te beperken.

De nieuwe richtlijn Voorste Kruisbandletsel toont enige evidentie dat de kans op terugkeer naar sport groter lijkt voor kinderen die geopereerd zijn ten opzichte van kinderen die conservatief behandeld zijn. Meer dan 90% van kinderen en adolescenten sporten weer na een VKB operatie. Echter is ook bekend dat maar weinig kinderen het niveau van topsport halen na een VKB ruptuur (met of zonder operatie).

Keerzijde van een VKB operatie bij kinderen is een hogere kans op een reruptuur (nieuwe scheur) van de kruisband  t.o.v. volwassenen. Wetenschappelijk is aangetoond dat kinderen tot 8x meer kans maken op een nieuwe scheur van de VKB onder de leeftijd van 18 jaar. Deze hoge reruptuur kans wordt bevestigd in Scandinavische registers. In de leeftijdsgroep van 13-15 jaar vond 6,7% VKB revisie-operaties plaats ten opzichte van 2% bij volwassenen. De combinatie van leeftijd (13-19 jaar) en voetballen verhoogt het risico op een VKB revisie-operatie tot 3 keer in vergelijking met volwassenen. In langere follow-up van 10-15 jaar worden tot 30% rerupturen beschreven na VKB reconstructie bij kinderen met open groeischijven.

Chirurgische technieken

Chirurgische technieken
Tegenwoordig wordt er een speciale operatietechniek gebruikt waarbij zo weinig mogelijk schade aan de groeischijven wordt veroorzaakt. Hamstringpezen zijn de voorkeursgraft voor een VKB reconstructie bij kinderen met open groeischijven. De keerzijde van VKB reconstructies bij het groeiende kind is het risico op groeistoornissen door hitte ontwikkeling bij boren van tunnels. Deze percentages variëren van 2-24% afhankelijk van de nauwkeurigheid van de metingen. Er is nog maar weinig bekend over wat er gebeurt met de nieuwe kruisband als het kind nog veel groeit.

 

Samengevat is er nog geen overtuigend bewijs welke operatietechniek het beste gebruikt kan worden bij kinderen met open groeischijven. Tot op heden is er ook geen wetenschappelijk bewijs dat een VKB reconstructie de knie beschermt tegen knie-artrose op de langere termijn.

Hoe nu verder?

De controverse en toenemende incidentie van VKB letsels bij kinderen hebben geleid tot wetenschappelijke interesse in nieuwere operatieve technieken van primair herstel van de VKB.

Samengevat is een VKB ruptuur een dramatisch trauma voor het actieve kind met open groeischijven. Er zijn vaak meer vragen dan antwoorden. De ervaring leert dat een open gesprek over de huidige stand van zaken, onzekerheden, controverses en relatieve wetenschappelijke kennis over het onderwerp, meestal leidt tot een verstandig besluit met actieve betrokkenheid van kind en ouders.

PROMS bij kinderen

Patient Reported Outcome MeasureS (PROMS) zijn belangrijk voor het meten van het effect van de behandeling. Een studie van Dietvorst et al. naar psychometrische eigenschappen heeft aangetoond dat de Pedi-IKDC de beste PROM is bij kinderen tussen 6-18 jaar.
In de praktijk blijkt in Nederland een grote variatie in zowel conservatieve als operatieve behandeling van kinderen met open groeischijven en VKB letsel. Dit is niet anders dan de rest van Europa. Er zijn nog veel vragen onbeantwoord voor de optimale zorg bij deze doelgroep. Het is van belang om het kind voor groeistoornissen te vervolgen na een VKB reconstructie tot het einde van de groei.

Hoe nu verder?

De controverse en toenemende incidentie van het voorste kruisbandletsel bij jonge kinderen hebben geleid tot wetenschappelijke interesse in nieuwere operatieve technieken van primair herstel van de VKB.

tsunami nos
knie dame

VKB ruptuur een dramatisch trauma voor het actieve kind

Samengevat is een VKB ruptuur een dramatisch trauma voor het actieve kind met open groeischijven. Er zijn vaak meer vragen dan antwoorden. De ervaring leert dat een open gesprek over de huidige stand van zaken, onzekerheden, controverses en relatieve wetenschappelijke kennis over het onderwerp, meestal leidt tot een verstandig besluit met actieve betrokkenheid van kind en ouders.

Het laatste nieuws

De blessuretijd PEC Zwolle start
De Blessuretijd terugblik – Editie PEC Zwolle
flyer de blessuretijd
DE BLESSURETIJD – Stadion PEC Zwolle
nederland
Slot vreest voor een zware knieblessure Stengs
Home Kruisbandletsel bij jonge kinderen